Bu camide Mimar Sinan'ın aşkı var!

Konumu itibariyle İstanbul’un birçok noktasından görülebilen Mihrimah Sultan Camii, tüm ihtişamıyla Fatih’in Edirnekapı semtinde bulunmaktadır.

İstanbul fethedildikten sonra şehre giriş yapılan kapılardan birinin yanına inşa edilen cami, Kanuni Sultan Süleyman tarafından kızı Mihrimah Sultan adına 1562 ile 1565 tarihleri arasında Mimar Sinan’a külliye şeklinde yaptırılmıştır.

1999 depreminden sonra ağır hasar alan ve uzun süren restorasyondan sonra ibadete açılan Mihrimah Sultan Camii, Mimar Sinan’ın önemli yapıtlarındandır. Külliyenin merkezinde yer alan dikdörtgen planlı caminin etrafında medrese, sıbyan mektebi, türbe ve hamam vardır. 37 metre yükseklikteki kubbe 20 metre çapındadır. Yanlardan üçer kemer ve ikişer sütunla desteklenen kubbenin altındaki 161 pencerenin ayrı bir hikayesi vardır. Bununla ilgili hikayeyi caminin hikayesi bölümünde anlatacağız.

Camiye girişi sağlayan merdivenlerin sağ tarafından medrese, karşısında ise 7 kubbeli 8 mermer granit sütunlu son cemaat yeri bulunmaktadır. Buradaki medresenin yapısı Mimar Sinan’ın diğer medreselerinden farklıdır. Bu medreseyi ilginç kılan ise medresenin dersanelerinin olmamasıdır. Bu dersaneler , medresenin ilk yapılışında mı tasarlanmamışı yoksa sonradan yapılan restorasyonlar sırasında mı ortadan kaldırıldığı bilinmemektedir.

Caminin kıble yönünün yani güneyinin sağ köşesinde külliyenin Sıbyan Mektebi ve Güzel Ahmed Paşa’nın türbesi bulunmaktadır. Mihrimah Sultan Camii’nin Fevzipaşa Caddesi üzerine bakan kısmın yakınında camiden ayrı bir şekilde inşa edilen hamam günümüzde hizmet vermeye devam etmektedir.

BİR AŞKIN ESERİ: MİHRİMAH SULTAN CAMİİ

Mihrimah Sultan Camii’nin filmlere konu olabilecek bir hikayesi var. Osmanlı İmparatorluğu’nun muhteşem yıllarını yaşadığı yıllarda padişah olan Kanuni Sultan Süleyman’ın el bebek gül bebek yetişen bir kız çocuğu vardır ki bu da Farsça’da ‘ay ve güneş’ anlamına gelen Mihrimah’tan başkası değildir. Henüz 17 yaşında olan Mihrimah Sultan evlenme çağına gelmiştir ve iki önemli taliplisi vardır. Biri dönemin Diyarbakır Valisi olan Rüstem Paşa, diğeri ise eserleriyle dünyaya adını duyuran Koca Mimar Sinan’dır. Mihrimah Sultan tercihini Mimar Sinan’dan değil de Rüstem Paşa’dan yana kullanmıştır. Görkemli bir düğün merasimiyle Mihrimah Sultan’la hayatını birleştiren Rüstem Paşa iki yıl sonra sadrazamlığa yükselmiştir.

Mihrimah Sultan Mimar Sinan’a 1540-1548 yıllarında Üsküdar’da Mihrimah Sultan isminde büyük bir külliye yaptırdı. Mihrimah Sultan’a deliler gibi aşık olan Mimar Sinan, daha sonra aşkının simgesi olacak ve yalnızlığın simgesi olan Edirnekapı’daki tepeye Mihrimah Sultan Camii’ni inşa ettirir. 1540 yılında yapımına başlanan Üsküdar’daki Mihrimah Sultan Camii 1548 yılında tamamlanmıştır. Mihrimah Sultan’a olan aşkını sanatına yansıtan Mimar Sinan, eserine sanki “etekleri yerleri süpüren bir kadının” dış çizgilerini verir. Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Camii’nin tek minaresinin arkasından güneş batarken, Üsküdar’daki Mihrimah Sultan Camii’nin minareleri arasından ay doğmaktadır. Eğer siz de Mimar Sinan’ın akıllara durgunluk veren bu hesaplamasının sanatına nasıl nakşettirdiğini görmek istiyorsanız, Edirnekapı ve Üsküdar’daki camileri aynı anda görebileceğiniz bir yer seçip, 21 Mart’ta, yani geceyle gündüzün eşit olduğu günde seyreyleyin. İşte o zaman siz orada Mimar Sinan’ın aşkının yansımasını göreceksiniz.

Mihrimah Sultan Camii’nin dört cephesinde yer alan 161 pencereyi Mimar Sinan’ın özel olarak tasarladığı bilinmektedir. Derler ki, caminin içini berrak ve ferah gösteren bu pencereler aslında Mimar Sinan’ın iç güzelliğini gösterir. Ve yine derler ki, bu cami Mihrimah Sultan’ın elinde bulundurduğu gücü sebebiyle iki minareli olarak inşa ettirilebilirdi ancak tek minare şeklinde yaptırıldı, bu tek minarede yalnızlığın simgesidir.

Yarın: Üsküdar’daki Mihrimah Sultan Camii…

Ömer Süt- Haber 7

omer.sut@haber7.com