Asırlık geleneği "iftariyelik" poğaça ile günümüze taşıyor
Bursa'da ramazanda çocuklara orucu sevdirmek için kılıç, çanta, ibrik, kuş, ok ve yay gibi şekillerde "iftariyelik" poğaça pişiriyorlar.
Osmanlı döneminden günümüze geldiği düşünülen, hafif şekerli hamurdan "iftariyelikler" çıkarma geleneği bazı tarihi fırınlarda sürdürülüyor. İftariyelik üreten fırıncılardan Bülent Mertyürek, Osmanlı kültürünün yaşatılmaya devam edildiği Muradiye semtinde, yaklaşık 100 yıllık bir fırında hizmet verdiklerini anlattı.
KÜLTÜRÜ YAŞATMAK İÇİN ÜRETİYORLAR
Fırında tarihi boyunca hep geleneksel mamullerin üretildiğini dile getiren Mertyürek, "Halen sandviç ekmeğimizle, iftariyeliklerimizle, ramazan pidelerimizle, cevizli lokumlarımızla aldığımız kültürü gelecek nesillere aktarmak üzere faaliyet gösteriyoruz. Ticari geliri olmayan ürünleri de yine bu kültürü yaşatmak açısından, ortak benliğimiz ve kültürümüze hizmet etmesi açısından üretmeye devam eden bir kuruluşuz" dedi.
“1976’DAN BERİ ÜRETİYORUM, USTAMDAN ÖĞRENDİM”
Mertyürek, bunu devam ettirmek için her ramazan ayında çıkardıkları bir ürününün de iftariyelikler olduğunu belirterek şöyle konuştu: "İftariyeliklerin şöyle bir öyküsü olduğu söylenir; geçmiş yıllarda küçük çocukların oruç tutmasını özendirmek amacıyla mahalledeki insanlar, bu iftariyeliklerden alıp oruç tutan çocuklara verirler ve iftar saatinde oruçlarını bunlarla açmalarını isterler. Çocuklara cazip gelmesi açısından da biz fırıncılar bunları çeşitli şekillerde üretirdik. Ben 1976 yılından beri bu ürünleri üretiyorum. Benden önce de ustalarım ürettiler.”
“GENÇ NESİL HİÇ BİLMİYOR”
Bunların öğlen saatlerinde, çıkarılarak mahalledeki çocuklara dağıtıldığını aktaran Mertyürek, “Biz bunu yaşatmak istiyoruz. Her ürettiğimizde 50-60 yaşlarındaki insanlar gözleri dola dola gelip, kültürü yaşatmak için bunlardan alıp dağıtırlar. Bilmeyenler de var. Genç neslin bilmediği bir şey. Asıl amaç da bu, kültürler de böyle yaşıyor. Kuşaktan kuşağa bu tür ürünleri ortak benliğimize ekleyerek yaşatılıyor. Biz de bu çorbada bir nebze tuzumuz olduğu için mutluluk duyuyoruz" diye aktardı.
BU GELENEK SADECE BURSA’DA
Mertyürek araştırmalarına göre bu geleneğin sadece Bursa'da olduğunu gördüğünü söyledi. İftariyeliklerin içeriğinde sadece un, su, şeker ve tuz bulunduğunu anlatan Mertyürek, "Belli bir kıvama geldikten sonra şekillendirip üzerine yumurta sürüp pişiriyoruz. Bu kadar basit bir ürün. Biraz tatlı, çocukların seveceği hale getirilmiş. Mayalı ürünlerden, açmadan, poğaçadan farklı." dedi.
GÜNDE 250-300 TANE SATILIYOR
Mertyürek, sabah saatlerinde arayarak iftariyelik ayırtanların olduğunu dile getirerek, "Öğle saatlerinde çıkarıyoruz. Günde yaklaşık 250-300 tane satılıyor. Çok keyif duyarak yapıyoruz biz bunları." ifadesini kullandı.
Fırındaki iftariyelikleri gördüğünde duygulandığını belirten mahalle sakinlerinden Metin Uzatıcı (61) ise "Bir an sanki 50 yıl geriye gitmiş gibi oldum. Dedim; uyudum da uyanamadım, acaba hala rüyada mıyım? Topun patlamasına yakın biz bunları elimize alırdık, patladığı anda ısırırdık. Bunun bir sürü çeşitleri de vardı, tabanca gibi." diye konuştu.
